ZNACZENIE: Akronim określenia ‚stay-at-home-mum’, czyli kobiety niepracującej w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, lecz zajmującej się dziećmi i domem.
UŻYCIE: Skrót ten nie jest w języku polskim używany często, jednak warto go znać z uwagi na popularność w mediach społecznościowych.
PRZYKŁAD: Wahała sie czy użyć hashtagu #kuradomowa, ale wybrała #sahm, który na Instagramie ma ponad 5 milionów postów.
ETYMOLOGIA: ang. stay-at-home-mum – dosłownie, matka pozostająca w domu.
ZNACZENIE: Osoba amatorsko interesująca się jakąś dziedziną.
UŻYCIE: Dyletant to osoba, która zajmuje się jakąś dziedziną sztuki lub nauki bez odpowiedniego przygotowania, np. w postaci studiów, przez co traktuje temat zbyt powierzchownie. Inaczej laik.
Dyletant często jest określeniem o zabarwieniu negatywnym, jednak może też mieć wydźwięk neutralny – gdy ktoś mówi np. sam o sobie i swojej wiedzy z lekkim przymrużeniem oka.
PRZYKŁAD: Mimo że jestem w tematach architektonicznych kompletnym dyletantem, ogromną frajdę sprawia mi zwiedzanie gotyckich kościołów – nie do końca wiem jednak nawet, w jakim okresie powstawały.
ETYMOLOGIA: wł. dilettare – lubować się.
ZNACZENIE: Inaczej cudotwórca.
UŻYCIE: Taumaturgia to moc czynienia cudów, magia. Może mieć też pejoratywny wydźwięk i oznaczać blagę, mydlenie oczu dla zamaskowania oszustwa.
PRZYKŁAD: Drużyna wyraźnie przegrywała na trzy minuty przed końcem meczu, już tylko taumaturg miałby moc odmienienia losów spotkania.
ETYMOLOGIA: gr. thaumatourgía – cudotwórstwo.
POPRAWNIE: Ortodoksalny to przymiotnik określający tę fazę snu, w której nie występują marzenia senne (w przeciwieństwie do snu paradoksalnego).
Ortodoksyjny to z kolei inne nazwanie ściślej wierności doktrynie, dogmatowi, zwłaszcza w ujęciu religijnym. Zachowanie ortodoksyjne charakteryzuje się rygorystycznym przestrzeganiem jakiegoś kodeksu zasad.
BŁĘDNIE: Stosowanie wyrazów wymiennie lub na odwrót.
DLACZEGO TAK?: Oba wyrazy pochodzą od greckiego orthós – prosty, słuszny, prawdziwy.
ZNACZENIE: Lęk przed bańkami.
UŻYCIE: Ebuliofobia może się objawiać zarówno w formie strachu przed bańkami, jakie ktoś puszcza w powietrzu, jak i tymi, jakie powstają na mydle czy są celowo robione w formie kąpielowej piany. Lęk najprawdopodobniej bierze się z nieprzyjemnego doświadczenia z bańkami w dzieciństwie, np. podtopienia się w wannie z pianą czy przewrócenia się w pogoni za latającymi w powietrzu bańkami.
PRZYKŁAD: Wspiął się na wyżyny romantyzmu: kupił szampana, róże, przygotował gorącą kąpiel w pianie… Nie mógł przewidzieć, że jego luba cierpi na ebuliofobię.
ETYMOLOGIA: łac. bulla – bańka.
ZNACZENIE: Inaczej narzędzia, przybory.
UŻYCIE: Utensylia to sprzęt, akcesoria potrzebne do wykonywania jakichś prac, czynności. Słowo często używane w odniesieniu do drobnych sprzętów kuchennych, np. chochli, lub naczyń liturgicznych, np. kielichów, kadzielnic.
PRZYKŁAD: Kiedy planujemy nową kuchnię, jednym z przydatnych w niej elementów może być półka na kuchenne utensylia.
ETYMOLOGIA: łac. utensilis – użyteczny.
ZNACZENIE: Podsumowywać dłuższy wywód.
UŻYCIE: Rekapitulować to inaczej powtarzać coś w zwięźlejszej formie, streszczać, np. wykład, dyskusję i podawać w zwięźlejszej postaci.
PRZYKŁAD: Dosyć gadania – rekapitulując, chodzi o to, że długie weekendy są fajne.
ETYMOLOGIA: łac. recapitulare – podsumowywać.
ZNACZENIE: wym. [kambak]; powrót, renesans, odrodzenie.
UŻYCIE: Rzeczownik comeback najczęściej łączy się z czasownikiem (z)robić. Comeback z reguły jest używany w odniesieniu do sportowców, aktorów, polityków, którzy po okresie przerwy wracają do aktywności.
PRZYKŁAD: Nadszedł dzień comebacku Słowa Dnia! Po kilku latach milczenia wznawiam bloga. Będę na nowo publikować wyrazy, które już się tutaj pojawiały, a co jakiś czas dorzucać nowe. Mam nadzieję, że się cieszycie, bo ja się solidnie jaram:).
ETYMOLOGIA: ang. comeback – znaczenie jak wyżej; w wersji czasownikowej jest pisane rozłącznie (to) come back – zrobić comeback.
ZNACZENIE: Zdolność niektórych zwierząt do odrzucania części swego ciała, a potem jej regeneracji.
UŻYCIE: Autotomia to odruchowa reakcja obronna występująca głównie wśród bezkręgowców oraz jaszczurek, polegająca na odrzuceniu przez zwierzę części ciała, gdy jest ono w niebezpieczeństwie. Autotomia najczęściej dotyczy ogona (w przypadku jaszczurek) lub odnóży (w przypadku raków i pajęczaków). Zwierzę, w większości przypadków, ma zdolność regeneracji odrzuconych części ciała.
PRZYKŁAD: Gdy jej pies dopadł podczas spaceru jaszczurkę, na własne oczy zobaczyła jak pożyteczna dla atakowanego zwierzęcia jest autotomia: jej Azor w pełni skupił się na skaczącym po chodniku ogonie, dając niedoszłej ofierze szansę ucieczki.
ETYMOLOGIA: gr. αυτοτομία – samooddzielanie się
POPRAWNIE: Dyskretny to umiejący dochować tajemnicy, delikatny; w ujęciu matematycznym: ‚nieciągły’. Dyskrecjonalny to natomiast synonim czegoś pozostawionego do swobodnego uznania, nie określonego, nie ograniczonego przepisami; może też być synonimem poufnego.
BŁĘDNIE: Stosowanie określeń wymiennie lub na odwrót.
DLACZEGO TAK?: Oba przymiotniki pochodzą od łacińskiego discretio – oddzielenie, rozróżnienie.
Słowo Dnia 