Tag: obcojęzyczne

HUNWEJBIN

ZNACZENIE: Uczestnik rewolucji kulturalnej w Chinach.

UŻYCIE: Przenośnie hunwejbin to przedstawiciel jakiegokolwiek młodzieżowego ugrupowania politycznego, stosujący bezkompromisowe formy walki z przeciwnikami politycznymi.

PRZYKŁAD: Podczas pochodów pierwszomajowych w Państwie Środkahunwejbini zdominowali przemarsz.

ETYMOLOGIA: chiń. 红卫兵 – hóngwèibīng

POST SCRIPTUM: Zebrałam się w Święto Pracy i postanowiłam wznowić bloga. Nie obiecuję, że całkiem nowe słówko będzie pojawiać się codziennie, pomyślałam jednak, że przerwa była już na tyle długa, że opisane już słówka będę odświeżać i wrzucać na bloga ponownie. A co jakiś czas całkiem nowe rarytaski. Dobry pomysł? Piszcie proszę w komentarzach!

PARTI PRIS

ZNACZENIE: Wym. [parti pri], w pierwszym wyrazie akcent na koncowe ‚i’; inaczej uprzedzenie.

UŻYCIE: Parti pris to z góry powzięte zdanie, opinia czy pogląd, którego nie chce się zmienić. W liczbie mnogiej: partis pris. Również w znaczeniu przymiotnikowym.

PRZYKŁAD: Ta dyskusja nie ma sensu; ty ze swoim parti pris jesteś całkowicie zamknięty na logiczne argumenty.

ETYMOLOGIA: fr. parti pris – znaczenie jak wyżej.

TRAGHETTO

ZNACZENIE: Wym. [tragetto]; wyznaczone miejsce na Canal Grand w Wenecji, gdzie gondole mogą przepływać w poprzek.

UŻYCIE: Określenie traghetto często stosowane jest także, aby określić same gondole, które wożą ludzi w poprzek Canal Grande. W liczbie mnogiej: traghetti.

PRZYKŁAD: Pojechała na wycieczkę do Wenecji; żeby poczuć się jak lokaleska zapytała gdzie znajdzie najbliższe traghetto.

ETYMOLOGIA: wł. traghetto – prom.

NEET

ZNACZENIE: Inaczej młody bezrobotny.

UŻYCIE: NEET to akronim angielskiego „not in education, employment or training”. W Wielkiej Brytanii, gdzie określenia tego zaczęto używać w pierwszej kolejności, NEET to osoby w wieku 16-24 lata; w Japonii z kolei przedział wiekowy jest znacznie szerszy i obejmuje wszystkich bez pracy, nieuczących się, ani nie odbywających praktyk zawodowych do wieku 34 lat. Często określenie to stosuje się nie tyle by określić osoby bezrobotne, co takie, które nie mają motywacji, by pracę znaleźć.

PRZYKŁAD: Nie wiedziała czy woli, żeby kwalifikowali ją do grupy bezrobotnych czy NEET. Różnica była jednak subtelna bowiem w obu przypadkach już dziś wiedziała, że nie będzie miała na opłacenie najbliższego czynszu.

ETYMOLOGIA: ang. NEET – akronim: Not in Education, Employment, or Training.

WOONERF

ZNACZENIE: Wym. [wonerf]; ulica, na której piesi i rowerzyści mają pierwszeństwo względem pojazdów motorowych.

UŻYCIE: Woonerfy są szczególnie popularne w Holandii. Dosłownie można je przetłumaczyć jako „żyjące podwórka/ulice”, w praktyce oznacza to, że prędkość poruszania się wszelkich pojazdów jest bardzo mała, tak by to piesi, a nie samochody, byli uprzywilejowani. Głównym celem tworzenia woonerfów jest zwiększenie bezpieczeństwa oraz ożywienie miasta poprzez zachęcenie mieszkańców, by wychodzili spędzać czas przed domem. Najczęściej w obszarze woonerfu nie ma krawężników.

PRZYKŁAD: Najnowsze plany dla Warszawy mówią o zamienieniu ścisłego centrum stolicy w serię woonerfów. Lubicie czy się zżymacie?

ETYMOLOGIA: hol. woonerf – znaczenie jak wyżej.

ACCOUTREMENT

ZNACZENIE: Wym. [akutremą]; inaczej rynsztunek.

UŻYCIE: Accoutrement może dotyczyć wojaka, ale też malarza, architekta czy policjanta. Na accoutrement składają się wszystkie elementy „wyposażenia” danej osoby, które są niezbędne do wykonywania przez nią swojej pracy. W przypadku policjanta będzie to strój, broń czy kajdanki; wojak nie obędzie się bez broni, ale też menażki czy dobrych do długich marszy butów. Najczęściej rynsztunek ma zastosowanie czysto praktyczne, czasem jednak też lub tylko ceremonialne, jak pióra przy hełmach kawalerii.

PRZYKŁAD: Accoutrement może też dotyczyć pisarzy; tak nazwał sprezentowaną mu skórzaną torbę Hanck Moody, bohater serialu „Californication”.

ETYMOLOGIA: fr. acostrer – przygotowywać, szyć.

SENSUS COMMUNIS

ZNACZENIE: Tzw. chłopski rozum.

UŻYCIE: Sensus communis to synonim zdrowego rozsądku. W bardziej naukowym podejściu, to postulat rozumu („norma idealna”) zakładający powszechność poznania, a zwłaszcza powszechność sądów estetycznych i możliwość porozumienia estetycznego, czyli obywającego się bez pomocy pojęć.

PRZYKŁAD: Odwołał się do sensus communis zebranych, ale na niewiele się to zdało: ich rozsądek na pewno nie był zdrowy.

ETYMOLOGIA: łac. sensus communis – znaczenie jak wyżej.

SURFARI

ZNACZENIE: Podróż, wyprawa surferów w poszukiwaniu najlepszych warunków do uprawiania surfingu.

UŻYCIE: Surfing polega na jeździe/płynięciu na stojąco na specjalnej desce na grzbiecie fali. Aby móc go uprawiać konieczne są odpowiednie fale. Surfari ma właśnie pomóc je odnaleźć.

PRZYKŁAD: Zaraz po zakończniu roku szkolnego spakowali siebie i dzieciaki i wyruszyli na surfari po Portugalii.

ETYMOLOGIA: ang. surfing + safari.

HOMO NOVUS

ZNACZENIE: Inaczej dorobkiewicz.

UŻYCIE: Homo nonvus to synonim parweniusza i/lub człowieka nikomu nie znanego powołanego na stanowisko, urząd, etc. Z angielskeigo nazywany też Johnny-come-lately.

PRZYKŁAD: Nie chcąc obrazić zgromadzonych, o niektórych członkach golfowego klubu wyrażał się per homo novus; wiedział, że najbardziej zainteresowani i tak nie zrozumieją przytyku.

ETYMOLOGIA: z Cycerona „O powinnościach”.

MACTE

ZNACZENIE: Inaczej ‚brawo!’.

UŻYCIE: Macte to inny sposób by powiedzieć ‚bardzo dobrze!’, ‚dobra robota!’, ‚powodzenia!’. Z kolei ‚macte animo!’ to synonim zachęty i krzyknięcia ‚śmiało, odwagi!’.

PRZYKŁAD: Brawo, chłopaki, macte!

ETYMOLOGIA: łac. macte – znaczenie jak wyżej.