ZNACZENIE: Wym. [tragetto]; wyznaczone miejsce na Canal Grand w Wenecji, gdzie gondole mogą przepływać w poprzek.
UŻYCIE: Określenie traghetto często stosowane jest także, aby określić same gondole, które wożą ludzi w poprzek Canal Grande. W liczbie mnogiej: traghetti.
PRZYKŁAD: Pojechała na wycieczkę do Wenecji; żeby poczuć się jak lokaleska zapytała gdzie znajdzie najbliższe traghetto.
ETYMOLOGIA: wł. traghetto – prom.
ZNACZENIE: Pół lew, pół ryba.
UŻYCIE: Merlion to symbol Singapuru. Tułów ryby nawiązuje do historii kraju, gdy była ona rybacką wioską; lew pochodzi od nazwy państwa: Singapura, czyli miasto lwa. Merlion został zaprojektowany na potrzeby Singapurskiej Organizacji Turystycznej i był używany do promocji kraju w latach 1964 – 1997. Nadal jednak, by się nim posługiwać trzeba uzyskać oficjalną zgodę.
PRZYKŁAD: Mimo że ma przed sobą tylko długi weekend postanowił, że spontanicznie pojedzie do Singapuru zobaczyć posąg merliona.
ETYMOLOGIA: fr. mer – morze + lion – lew.
źródło: Wikipedia
ZNACZENIE: Rdzenny mieszkaniec Madagaskaru.
UŻYCIE: Populacja Malgaszów liczy około 20 mln osób. Choć wszyscy Malgasze posługują się jednym językiem, tj. malgaskim, to reprezentują mozaikę kulturową, na którą składa się 18 grup etnicznych różniących się używanymi dialektami (wzajemnie zrozumiałymi). Największą grupą etniczną, bo stanowiącą prawie jedną czwartą społeczeństwa, są zamieszkujący centralny Madagaskar Merina, pochodzenia głównie indonezyjskiego.
PRZYKŁAD: Niezrażony końcem wakacji, spakował rodzinę i wyjechał na spotkanie z zaprzyjaźnionymi Malgaszami – na ich rodzimym Madagaskarze.
ETYMOLOGIA: fr. Malgache – Malgasze. Wyspa była kolonią francuską.
ZNACZENIE: Wym. [szangri la]; inaczej odległa, piękna, fikcyjna kraina, gdzie życie jest bliskie doskonałości.
UŻYCIE: Shangri-La to odosobniona dolina, położona w Tybecie u stóp fikcyjnej góry Karakal (w miejscowym narzeczu „Błękitny Księżyc”) wyższej od Mount Everestu. Dolina rządzona jest sprawiedliwie przez lamów z górującego nad nią klasztoru. Ludzie z Shangri-La są długowieczni, szczęśliwi, żyją w harmonii i oddają się kultywowaniu mądrości. Kontakty ze światem zewnętrznym są sporadyczne, ograniczają się do sprowadzania sprzętów uznanych za potrzebne (np. urządzeń sanitarnych), a także cennych dla ducha jak np. książki czy instrumenty muzyczne. Wędrowcy, którzy przypadkiem trafili do Shangri-La, mają zakaz jej opuszczania. W kulturze masowej nazwa doliny zaczęła funkcjonować jako synonim mitycznej, orientalnej utopii żyjącej swoim rytmem z dala od zgiełku świata, ma oznaczać miejsce odosobnienia intelektualnego, kryjówkę przed hałasem świata zewnętrznego, naciskami polityki i wymogów kariery.
PRZYKŁAD: Jeśli szukasz Shangri-La może pora kupić bilety na wakacje?
ETYMOLOGIA: Shangri-La to fikcyjna kraina opisana przez Jamesa Hiltona w powieści „Zaginiony horyzont” (wyd. w 1933 r.) .
ZNACZENIE: Mieszkaniec Rio de Janeiro, niegdysiejszej stolicy Brazylii.
UŻYCIE: Karioka (lub carioca) to także taniec towarzyski, rodzaj samby. Pseudonim taki nosiła bohaterka polskiego serialu telewizyjnego dla młodzieży z lat 70. XX wieku zatytułowanego „Stawiam na Tolka Banana”.
PRZYKŁAD: Na wakacjach w Rio postanowiła żyć na podobieństwo kariok: kupiła bikini i całe dnie spędzała na plaży.
ETYMOLOGIA: port. carioca – znaczenie jak wyżej.
ZNACZENIE: Mały statek podwodny przeznaczony do badań głębinowych (patrz zdjęcie poniżej).
UŻYCIE: Batyskaf wyposażony jest w silniki elektryczne napędzające śruby okrętowe, co umożliwia mu przemieszczanie się w płaszczyźnie poziomej. Pomimo rozmiarów mniejszych od okrętów podwodnych i lżejszej konstrukcji może poruszać się na dużo większych głębokościach. Prace nad budową batyskafu rozpoczęto w 1945 r.
PRZYKŁAD: W 1960 r. syn konstruktora batyskafu Jacques Piccard wraz z Donem Walshem dotarli statkiem o nazwie Trieste do najgłębszego punktu na Ziemi – Głębi Challengera (głębokość – 10 994 m), znajdującej się w Rowie Mariańskim.
ETYMOLOGIA: gr. bathos – głębokość + skaphos – statek.
ZNACZENIE: Inaczej północny.
UŻYCIE: Hiperborejczycy lub hiperboreje to przestarzałe określenie mieszkańców krajów północnych. Według mitologii greckiej byli to ludzie, którzy żyli „ponad wiatrem północnym”, na krawędzi świata w Hiperborei, w miejscu, w którym ciągle świeciło słońce. Cieszyli się tam ciągłym i idealnym szczęściem oraz wieczną młodością.
PRZYKŁAD: Majówka na horyzoncie, hiperborejskie krainy czekają na turystów!
ETYMOLOGIA: gr. bóreios – północny.
ZNACZENIE: Paletowa tablica informacyjna (patrz zdjęcie poniżej).
UŻYCIE: Pragotron to coraz bardziej przestarzałe urządzenie pokazujące informacje o przyjazdach i odjazdach pociągów. W przypadku starszych typów paletowe tablice informacyjne są obsługiwane ze stacji, za pomocą specjalnych pulpitów. Do takich systemów wprowadza się dane za pomocą tekturowych kart perforowanych. W nowszych typach – za pomocą komputerów.
PRZYKŁAD: Na Dworcu Centralnym w Warszawie trwa wymiana pragotronów na bardziej nowoczesne wyświetlacze.
ETYMOLOGIA: ZPA Elektročas – Pragotron to kiedyś czecho-słowacka, a dziś czeska firma zajmująca się produkcją zegarów, zegarów paletowych oraz różnego rodzaju tablic informacji wizualnej. Od niej przejęto określenie pragotron do określania tablic na dworcach.
ZNACZENIE: Oficjalna nazwa waluty chińskiej.
UŻYCIE: Yuan, potoczne określenie chińskiej waluty, oznacza po protu ‚pieniądz’ lub ‚okrągły’. Jeden yuan dzieli się na 10 jiao, a jeden jiao – na 10 fenów. Międzynarodowy skrót waluty to CNY lub RNB, a znak ¥. Renminbi ma się do juana tak, jak funt szterling (oficjalna nazwa waluty) do funta (sposób wyrażania cen).
PRZYKŁAD: Za jednego renminbi trzeba obecnie zapłacić około 55 gr.
ETYMOLOGIA: chin. 人民币 – znaczenie jak wyżej.
Słowo Dnia 