Tag: religie

SUSPENSJA

ZNACZENIE: Inaczej zawiesina.

UŻYCIE: Suspensja stosowana jest w medycynie do sporządzania leków, do kąpieli leczniczych oraz do badania przewodu pokarmowego. Określenie odnosić się też może do kary. W Kościele katolickim jest to kara wobec duchownego, polegająca na zakazie wykonywania niektórych lub wszystkich czynności duszpasterskich lub urzędowych. Nie mylić z suspensorium.

PRZYKŁAD: Na zaliczenie pierwszego semestru chemii mieli z otrzymanych składników doprowadzić do powstania suspensji. Cały czas wychodził mu jednak gaz, wiedział więc że łatwo zaliczenia nie dostanie.

ETYMOLOGIA: łac. suspensio – zawieszenie, powstrzymanie.

SUPEREROGACJA

ZNACZENIE: Działania wykraczające poza obowiązek.

UŻYCIE: O supererogacji mówi się przede wszystkim w kontekście etyki. Czynami mogącymi zostać uznanymi za supererogację będzie więc dawanie jałmużny czy poświęcenie za kogoś życia.

PRZYKŁAD: „Uczynek supererogacyjny to uczynek pociągający za sobą pozytywne skutki dla innych, związane zaś z danym uczynkiem ewentualne negatywne skutki (krzywdy bądź ryzyko) mogą spadać na sam podmiot podejmujący się tego czynu, nie zaś na osoby trzecie. (…) Spełnienie [uczynku] godne jest pochwał i stanowi zasługę, niespełnienie nie uzasadnia zaś i nie pociąga za sobą konieczności napiętnowania czy udzielenia nagany” – A.M.Kaniowski, „Supererogacja. Zagubiony wymiar etyki”.

ETYMOLOGIA: łac. super – nad + erogare – dzielić, ofiarować.

HEORTOLOGIA

ZNACZENIE: Nauka o roku kościelnym.

UŻYCIE: Heortologia zajmuje się rokiem liturgicznym nie tylko przez pryzmat historii, ale również poddaje analizie treść każdego święta i jego znaczenie moralne, ascetyczne i dogmatyczne. Korzenie tej nauki sięgają średniowiecza.

PRZYKŁAD: Zgodnie z heortologią, już jutro dzień św. Mikołaja. Kto jeszcze nie zdążył, ma ostatnie chwile na kupno prezentu.

ETYMOLOGIA: gr. heortē – święto.

ADHORTACJA

ZNACZENIE: Inaczej upomnienie lub zachęta.

UŻYCIE: Adhortacja najczęściej odnosi się do dokumentów papieskich. Mają one charakter duszpasterski i adresowane są do określonej grupy osób, na przykład zakonników lub do całego Kościoła. Adhortacja najczęściej stanowi podsumowanie Synodu Biskupów i zestawienie wniosków, jakie z niego wypływają. Adhortacje wydawane są co kilka lat po zakończeniu danego synodu.

PRZYKŁAD: Nie milkną dyskusje na temat polskiego tłumaczenia adhortacji papieża Franciszka. Może najłatwiej o to „co autor miał na myśli” zapytać papieża wprost?

ETYMOLOGIA: łac. adhortari – napominać, zachęcać.

LINGA

ZNACZENIE: Stylizowany symbol falliczny.

UŻYCIE: Linga reprezentuje męskość, żywotność, siłę twórczą. Jest emblematem hinduskiego boga Siwy. Często przedstawiany jest wraz z joni, symbolem genitaliów kobiety i emblematem bogini Szakti. Kult Linga wywodzi się z czasów, gdy ludność kultury Indusu czciła głównie dwa bóstwa: Pana Natury i Wielką Macierz. Pierwsze przedstawiano z trzema twarzami, siedzące w pozycji jogi, w otoczeniu zwierząt lądowych i wodnych. Boginię zaś ukazywano nagą lub ubraną w krótką spódniczkę. Symbolami tej boskiej pary były byk i krowa, przedmiotowymi zaś wyobrażeniami: siły męskiej – linga, żeńskiej zaś joni.

PRZYKŁAD: Udał się na obchody święta płodności i niemal zaginął w lesie przedstawień linga.

ETYMOLOGIA: sanskryt linga – dosł. znak, cecha.